Kenmerkend voor deze behandeling is dat de zaak snel op zitting wordt gepland en dat op de zitting alles aan de orde kan komen wat van belang is om tot een oplossing tussen partijen te komen. Dat kunnen juridische argumenten zijn, maar ook de achterliggende feiten, emoties, belangen en problemen. De zitting wordt geleid door een rechter die getraind is om deze zaken boven water te krijgen. Daarbij wordt behandeling op de zitting niet beperkt door tijdsdruk. Snelle, oplossingsgerichte rechtspraak in begrijpelijke taal. Een zittingsvorm met aandacht voor de menselijke maat, voor het wederzijds belang van (herstel van) vertrouwen tussen de burger en de overheid. Daarbij kan de overheid weer een gezicht krijgen.
Gevolgen terugvordering bijstand
Zo werd bijvoorbeeld in een zaak waarin het ging om een terugvordering van bijstand van ruim € 16.000,- in verband met niet gemelde werkzaamheden, op de zitting uitgebreid stilgestaan bij de gevolgen die de terugvordering voor het gezin van de betrokkene had. Betrokkene had zich niet gerealiseerd dat het helpen van een familielid (bedoeld om hem bezig te houden en niet te laten afglijden) ook als werk werd gezien. Hij was erg geschrokken van de grote gevolgen die dit had voor het recht op bijstand. Opnieuw bijstand aanvragen durfde betrokkene pas na enige tijd, uit angst voor de papierwinkel die dan weer moest worden aangeleverd. Verder drukte het sociale isolement waarin het gezin terecht was gekomen door het gebrek aan inkomsten zwaar. De kinderen konden niet meer naar verjaardagspartijtjes en ook hun sportabonnementen waren opgezegd. Verder kwam ter tafel dat de partner van betrokkene, die parttime werkzaam is in de zorg, nog maar een paar extra uren werk per week nodig had om met het gezin uit de bijstand te komen. Voor het college was van belang dat – juridisch gezien – een juist besluit was genomen. Ook speelde het herstel van de onderlinge verhoudingen tussen het college en het gezin. Deze waren in de loop van de tijd behoorlijk verstoord geraakt. Het college erkende ook dat het van groot belang was om dit gezin weer een toekomst te bieden.
Oplossing
Uiteindelijk kwamen partijen tot de oplossing dat een familielid van betrokkene in een keer een bedrag zou aflossen van € 6.000,-. Het gezin van betrokkene zou nog een half jaar lang het bedrag van € 50,- aflossen dat al enige tijd elke maand op de bijstand werd ingehouden. De gemeente heeft toegezegd zich in te spannen om voor mevrouw de extra werkuren te realiseren. Zo is het gezin voor het einde van het jaar van de schuld verlost en kan het weer naar de toekomst kijken. De gemeente heeft door de bespreking op de zitting de erkenning dat het besluit juridisch gezien juist was maar heeft ook kunnen laten zien oog te hebben voor de gevolgen van die besluitvorming.
Meer over GOO
Nieuwsgierig geworden naar een GOO-behandeling? Meer informatie is te vinden in het jaarverslag van de Centrale Raad van Beroep en in het eind juni in de Gemeentestem verschenen artikel van J.N.A. Bootsma, G.J. Stoepker en F.M.E. Schulmer over de vooroordelen over en de voordelen van schikken. Ook belangrijk om te vermelden is dat partijen niet hoeven te wachten op een uitnodiging van de Raad voor een GOO-behandeling, maar dat zij de Raad in hun lopende zaak daar ook (gezamenlijk) om kunnen vragen. Op naar meer mooie oplossingen!
Deze blog is geschreven door Sanne Leijen-Westra, 1 september 2021
Gerechtsauditeur bij de Centrale Raad van Beroep en coördinator van het Project GOO
