Maatwerk in het sociaal domein

Als professional in het sociaal domein helpt u een inwoner graag zo goed mogelijk. Maar hoe levert u maatwerk in het sociaal domein? Best complex. Stimulansz ontwikkelde hiervoor de omgekeerde toets. Past u deze methode toe in het sociaal domein, dan biedt u maatwerk zonder willekeur.

hero afbeelding Maatwerk in het sociaal domein

Maatwerk in het kort

Maatwerk in het sociaal domein is het proces van besluitvorming waarbij u komt tot een oplossing op maat voor het individu Als het goed is, past u dit toe op iedere inwoner die met een vraag komt. Dat maatwerk zit ‘m vooral in het proces dat u samen met de klant doorloopt. U past dus nooit een standaardoplossing toe, hoewel het zo kan zijn dat u daarop uitkomt. Doorloopt u het proces goed, met de omgekeerde toets als leidraad, dan is ook de standaardoplossing maatwerk voor de klant.

Omgekeerde toets en maatwerk

De omgekeerde toets werkt heel eenvoudig. Allereerst kijkt u naar het gewenste effect. Wát willen u en de inwoner graag bereiken? In stap 2 bekijkt u of dit past bij de grondwaarden van de wet. Denk aan zelfredzaamheid en een menswaardig bestaan. Stimulansz heeft dat al voor u uitgezocht. Vervolgens onderzoekt u wat het besluit betekent op de langere termijn. Pas in stap 4 volgt de juridische toets: u bekijkt hoe het besluit past in de wetgeving. Zo komt u tot een maatwerkoplossing zonder willekeur. Waarom? Omdat deze uitgaat van de individuele vraag en het gewenste effect. Consulenten komen met de omgekeerde toets altijd binnen de wetgeving tot goed maatwerk: van Wmo tot schuldhulpverlening.

Uitdagingen bij het implementeren van maatwerk

Maatwerk in het sociaal domein lijkt zo logisch. Want natuurlijk luistert u naar de vraag van inwoner. En u zoekt samen naar de beste oplossing. Alleen, als professional heeft u te maken met wetgeving waarin vrij duidelijk lijkt te zijn voorgeschreven wat wel en niet mag. Toch mag u als professional een regel naar eigen inzicht interpreteren. Die ruimte is er. Maar wanneer mag u afwijken van de regels? En dan is er nog het gelijkheidsbeginsel: als de één recht heeft op een bepaalde voorziening, dan moet de ander diezelfde voorziening ook krijgen. Toch? Maar het gelijkheidsbeginsel houdt in: een gelijke behandeling in een gelijke situatie. Dus als u uitgaat van het gewenste effect, dan kan de oplossing er wel eens heel anders uitzien. De oplossing kunt u dan ook prima motiveren.

Wel of geen elektrische fiets voor HBO-student?

Stel: een studerende jongen van 19 jaar vraagt een elektrische fiets aan bij de gemeente om naar zijn HBO-opleiding te kunnen. Vanwege een aandoening heeft deze jongen minder spierkracht in zijn benen. Het openbaar vervoer blijkt geen optie. Als professional kunt u dan denken: als ik deze jongen een elektrische fiets toeken, dan willen straks alle jongeren zo’n fiets van de gemeente. Maar als professional kunt u heel goed uitleggen waarom u deze jongen de fiets toekent. Anders kan hij geen opleiding volgen, waardoor hij minder kansen op de arbeidsmarkt heeft, met alle gevolgen van dien.

Jongere met schulden wel of niet van school halen?

Ander voorbeeld: een schoolgaande jongere (24) heeft schulden. Hij gaat naar schuldhulpverlening. Daar vertellen ze hem dat hij van school moet omdat hij nu geen afloscapaciteit heeft. Maar omdat hij geen startkwalificatie heeft, vindt hij geen werk. Deze jongere meldt zich dus voor een bijstandsuitkering. Volgens de bijstandsuitkering moet de jongere naar school omdat hij leerbaar is. Kortom: botsende regels. Kijk je, op basis van de omgekeerde toets, naar de grondwaarden van beide wetten, dan moeten we ervoor zorgen dat deze jongere op de langere termijn zelfredzaam wordt. Het is verstandig dat hij op school blijft en dat het aflossen van de schulden wordt bevroren.

Ondersteuning door Stimulansz

Het vraagt wel iets van een professional om anders te kijken naar maatwerk in het sociaal domein. Zoals: veel kennis van de wetgeving, om boven de regelgeving te kunnen hangen en om de grondwaarden te snappen. Het vraagt om de juiste handvatten om het proces samen met de inwoner goed te doorlopen. Belangrijk is vooral ook dat de professional zich kan verplaatsen in de situatie van de inwoner. Stimulansz biedt diverse trainingen aan professionals. Zoals natuurlijk de training De omgekeerde toets, de training Armoede ontrafeld (over de gevolgen van armoede) en de training Van vraag naar effect (hoe houdt u het gesprek met uw cliënt?). De online Kennisbank Inzicht Sociaal Domein biedt u alle juridische en praktische informatie die u nodig heeft. En onlangs verscheen het boek ‘Maatwerk in het sociaal domein’ van mr. Evelien Meester.

Het boek: ‘Maatwerk in het sociaal domein’

‘Maatwerk in het sociaal domein’ is hét handboek voor omgekeerd werken, denken en doen. Het boek biedt professionals in het sociaal domein concrete handvatten voor het toepassen van maatwerk met de omgekeerde toets. Het gaat in op de theorie van de omgekeerde toets, ontwikkeld door Evelien Meester. Het geeft antwoord op prangende vragen uit de praktijk. En biedt verdiepende kennis en inzicht voor het toepassen van de methodiek. Het boek maakt duidelijk waarom maatwerk in de Wmo, de Jeugdzorg, de Participatiewet en de Wet schuldhulpverlening een proces is dat u op elke vraag moet toepassen, zelfs als u uitkomt op een standaardoplossing. En waarom kennis van wet- en regelgeving niet voldoende is.

Ontdek hoe u uw cliënten nog beter kunt ondersteunen

Bestel het boek vandaag nog en ontdek hoe u uw cliënten nog beter kan ondersteunen.

blog card header

Vragen of advies nodig?

Mr. Evelien Meester helpt u graag verder.

Anderen bekeken ook