Beslagvrije voet

Heeft een inwoner schulden en wordt er beslag gelegd op het inkomen? Dan geldt een beslagvrije voet. Als gemeente heeft u hier bijvoorbeeld mee te maken als het gaat om beslag op de uitkering of als u gaat verrekenen. Bovendien gelden allerlei regels. Deze regels zijn per 1 januari 2021 aangepast. Waarmee moet u als gemeente rekening houden? Wat is het verschil tussen de beslagvrije voet en het vrij te laten bedrag? En hoe moet u de beslagvrije voet berekenen? We leggen het hier uit.

hero afbeelding Beslagvrije voet

Wat is de beslagvrije voet?

De beslagvrije voet is het deel van de inkomsten waarop de schuldeiser in feite geen beslag kan leggen. Dit is zo geregeld in de wet, omdat iedereen recht heeft op een bepaald minimuminkomen. Van deze beslagvrije voet moet iemand zijn vaste lasten betalen en voorzien in zijn levensonderhoud. De hoogte van de beslagvrije voet bedraagt in principe 95% van de toepasselijke bijstandsnorm.

In enkele gevallen wordt de beslagvrije voet verhoogd of verlaagd. De beslagvrije voet kan hoger worden op grond van hoge huurlasten. De beslagvrije voet kan lager worden als iemand nog andere inkomsten heeft waar geen beslag op ligt. Óf als iemand een partner heeft met een eigen inkomen.

Beslagvrije voet berekenen

Sinds 1 januari 2021 is er minder maatwerk mogelijk. De leefsituatie en de inkomenssituatie zijn bepalend voor de hoogte van de beslagvrije voet. De beslaglegger / gerechtsdeurwaarder mag informatie over de leefsituatie uit de basisregistratie personen (BRP) opvragen. De wet kent 4 leefsituaties: alleenstaand, alleenstaand met kinderen, gehuwd zonder kinderen, gehuwd met kinderen. De aparte norm voor jongeren en ouderen bestaat niet meer. De aparte norm voor mensen die in een inrichting voor verpleging of verzorging verblijven is wel gebleven. Deze leefsituaties sluiten aan bij het stelsel van de Participatiewet. Informatie over het inkomen mag de beslaglegger / gerechtsdeurwaarder ophalen uit de polisadministratie van UWV. Inkomsten uit loondienst en uitkeringen worden hierin geregistreerd. Op basis van deze informatie valt de inwoner in 1 van de 3 inkomensgroepen: laag inkomen, middeninkomen en hoog inkomen. Voor inwoners met een laag inkomen, een inkomen op of onder bijstandsniveau, geldt een beslagvrije voet van 95% van de toepasselijke bijstandsnorm. Deze groep zal altijd 5% van hun inkomen (incl. vakantiegeld) moeten aflossen.  

Voor inwoners met een middeninkomen geldt een beslagvrije voet van 95% van de bijstandsnorm, verhoogt met een compensatiekop. Voor inwoners met een hoog inkomen geldt een maximale beslagvrije voet die bestaat uit een vast bedrag.

Stel met schulden

Wat te doen als het niet klopt?

Inwoners hebben een controlerende rol in plaats van een informerende rol. Zij kunnen de beslagvrije voet controleren door gebruik te maken van www.uwbeslagvrijevoet.nl. Beslagleggers zijn verplicht met een modelmededeling de inwoner op de hoogte te stellen van het beslag, de gebruikte persoonlijke gegevens en de hoogte van de beslagvrije voet.

Klopt de hoogte van de beslagvrije voet niet? Dan moet de schuldenaar dit doorgeven aan de beslaglegger. Dat kan de gemeente zijn, maar ook de deurwaarder. De schuldenaar moet daarvoor alle gegevens en bewijsstukken doorgeven.

Wilt u op de hoogte blijven van veranderingen in de schuldhulpverlening?

Meld u aan voor onze gratis nieuwsbrief Sociaal Domein. U ontvangt dan om de week onze nieuwsbrief vol met blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op (nieuwe) wetgeving.

Aanmelden Nieuwsbrief

Wanneer geldt de beslagvrije voet?

Niet op alle inkomsten mag beslag worden gelegd.

  • Uitkeringen op grond van de Participatiewet
  • Uitkeringen op grond van overige sociale zekerheidswetten, uitgezonderd kinderbijslag
  • Uitkeringen of buitengewone pensioenen op grond van een wettelijke regeling voor oorlogsgetroffenen
  • Bezoldiging als bedoeld in artikel 115 van de Ambtenarenwet met uitzondering van die bedragen waarop de ambtenaar of gewezen ambtenaar niet periodiek aanspraak heeft
  • Loon
  • Uitkeringen uit levens-, invaliditeits-, ongevallen- of ziekengeldverzekering
  • Pensioen en lijfrente
  • Inkomstenbelasting begrepen in een voorlopige teruggaaf
  • Uitkeringen tot levensonderhoud (alimentatie) of tot vergoeding van schade door het derven van levensonderhoud
  • Bijzondere bijstand (zoals de individuele inkomenstoeslag)
  • Overlijdensuitkering op grond van een aantal sociale-verzekeringswetten
  • Extra verhoging bij hulpbehoevendheid op grond van de Wajong, WIA of WAO
  • Studiefinanciering of tegemoetkoming schoolkosten
  • Kinderbijslag en kindgebonden budget
  • Zorgtoeslag
  • Huurtoeslag
  • Kinderopvangtoeslag
  • Onkostenvergoeding ambtenaren
Vrouw achter computer Beslagvrije voet berekenen

Beslag op zorgtoeslag, huurtoeslag en kinderopvangtoeslag

De meeste mensen zijn voor hun inkomsten grotendeels afhankelijk van toeslagen. Daarom is er een verbod op beslag op zorgtoeslag, beslag op huurtoeslag en beslag op kinderopvangtoeslag.

Voorwaarde is wel dat de schuldenaar de toeslag ook echt gebruikt voor het doel waarvoor deze is bedoeld. Houdt hij zich daar niet aan, dan kan wél beslag worden gelegd op de toeslag. Verhuurders kunnen dan bij huurschuld beslagleggen op de huurtoeslag. Zorgverzekeraars kunnen bij een schuld van de premie basisverzekering beslagleggen op de zorgtoeslag. En de kinderopvangorganisatie kan bij een kinderopvangschuld beslagleggen op de kinderopvangtoeslag.

Verschil tussen de beslagvrije voet en het vrij te laten bedrag

De begrippen ‘beslagvrije voet’ en het ‘vrij te laten bedrag’ (vtlb) worden nogal eens door elkaar gehaald. Voor alle duidelijkheid: het vrij te laten bedrag geldt voor mensen met schulden op wie de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) van toepassing is én voor mensen die een minnelijk schuldregelingstraject doorlopen via de gemeente. Het vtlb is het minimumbedrag dat een schuldenaar overhoudt om van te leven. Het bedrag boven het vtlb wordt afgedragen aan de schuldeisers. Het vtlb wordt berekend door correcties op te tellen bij de beslagvrije voet.

blog card header

Vragen of advies nodig?

Jaqueline Clemens helpt u graag verder.

Inzicht Sociaal Domein Schuldhulp bij Stimulansz

Wilt u op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen rondom schuldhulp? Dat kan met de Juridische kennisbank Inzicht Sociaal Domein Schuldhulp van Stimulansz. De kennisbank is juridisch, praktisch en toegankelijk! U heeft hiermee toegang tot actuele wet- en regelgeving, jurisprudentie en de mogelijkheid om gemeentespecifieke informatie toe te voegen. Ook heeft u toegang tot de kennisbank Inzicht Sociaal Domein algemeen. U kunt gebruikmaken van modelbrieven en modelbeschikkingen in klare taal. Voor uitvoeringsvragen over Schuldhulp kunt terecht bij de gratis helpdesk. U ontvangt nieuwsbrieven rondom sociaal domein, schuldhulpverlening en jurisprudentie.

Lees nog meer over schuldhulpverlening