Niet de wetten en de regels zijn leidend in deze verordening, maar de hulpvraag van de inwoner. De nieuwe opbouw en indeling maken van deze verordening een samenhangend geheel. De omgekeerde modelverordening kijkt naar het effect voor de burger, is in begrijpelijke taal geschreven en biedt gemeenten een goede basis voor integraal werken.
Waarom een omgekeerde verordening?
Als gemeente bied je inwoners graag maatwerk. De verschillende wetten geven hiervoor de ruimte, maar vaak staat het eigen beleid in de weg. Om maatwerk te bieden, moet je dan afwijken van het beleid in verordening of beleidsregel. Dat doe je liever niet, want afwijken van regels kan willekeur in de hand werken.
De omgekeerde modelverordening gaat uit van die vraag van de inwoner en kijkt naar het effect, net als de omgekeerde toets®. De visie en de kernwaarden van de gemeente staan centraal. Waar staat de gemeente voor? Wat vindt de gemeente belangrijk? Je kunt met deze omgekeerde verordening het maatwerk verankeren in uw gemeentelijk beleid. De verordening geeft een goede basis voor de uitvoering. En deze helpt medewerkers om samen met de inwoner te zoeken naar de beste oplossing als het gaat om vragen op het gebied van Wmo-hulp, werk, inkomen, schulden, participatie of jeugdhulp. Van willekeur is geen sprake meer.
Wat maakt deze verordening anders?
De omgekeerde modelverordening verschilt in belangrijke mate van alle verordeningen die tot nu toe zijn verschenen. De modelverordening:
- stelt de inwoner centraal
- is ingedeeld op de vraag van de inwoner
- kijkt naar het effect voor de inwoner
- gaat uit van de inwoner als gelijkwaardige gesprekspartner
- is geschreven in begrijpelijke taal
- kan worden meegegeven als voorlichting aan inwoners
Een leesbare veroderning
De omgekeerde modelverordening is geschreven in klare taal en heeft taalniveau B2. Waarom een verordening in begrijpelijk Nederlands?
Drie redenen:
Reden 1: niet alleen voor juristen
Gemeentelijk beleid wordt gemaakt voor de inwoners. Maar de huidige, traditionele gemeentelijke verordeningen bevatten vaak ondoorgrondelijk lange zinnen en veel juridische termen. Die zijn voor niet-juristen moeilijk te begrijpen, ook voor gemeenteambtenaren en raadsleden zonder juridische kennis. Het gevolg is dat verordeningen na vaststelling in een (digitale) la verdwijnen en daar niet meer uitkomen, totdat er een wijziging nodig is. Dat is jammer, want de gemeente vertelt medewerkers, hulpverleners en inwoners graag waar zij voor staat. Wat kan en wil de gemeente doen voor haar inwoners? En op welke manier? Het is belangrijk dat iedereen dat kan weten en begrijpen!
Reden 2: een begrijpelijke bron van informatie
Anderzijds willen inwoners weten met welke hulpvraag ze bij de gemeente terechtkunnen. En wat de gemeente voor hen kan betekenen. Ook voor wijkteams, welzijnsorganisaties en (vrijwilligers van) ondersteunende organisaties is deze informatie van belang. Je kunt het beleid van de gemeente vertalen in leesbare folders, brochures of websiteteksten. Maar veel beter is het om de bron van de informatie toegankelijk te maken. Daarom is de omgekeerde modelverordening in heldere taal geschreven (en mooi vormgegeven). Praktische informatie op B1- of A2-niveau blijft naast de verordening natuurlijk wel nodig. Bijvoorbeeld over hoe en waar de inwoner een voorziening aanvraagt.
Reden 3: inspraak voor inwoners
De modelverordening is vooral een inspiratiedocument. Je kunt dit één-op-één overnemen, maar gebruik de modelverordening liever als format voor het vastleggen en verwezenlijken van eigen integraal gemeentelijk beleid. Bepaal het doel en de doelgroepen van je beleid en stel dan eerst je gemeentelijke kernwaarden vast. Bekijk vervolgens welke onderdelen van de modelverordening voor jouw gemeente passend zijn en welke je kunt aanvullen, wijzigen of schrappen. De modelverordening gedeeltelijk overnemen kan natuurlijk ook. Of uitbreiden met bijvoorbeeld Leerlingenvervoer.
Gemeenten met een omgekeerde verordening
Deze 5 gemeenten hebben nu een eigen omgekeerde verordening:
Werken aan een omgekeerde verordening
Een omgekeerde verordening past in een verandertraject van verbetering van de dienstverlening en vermindering van bureaucratie, maar is nooit het einddoel. De verordening is een rader in het proces om anders te werken. Dat betekent dat de verordening stevig moet worden ingebed in de hele organisatie. Van bestuur tot klantcontactcentrum (KCC), iedereen moet mee in de nieuwe werkwijze.
Direct aan de slag met de omgekeerde verordening?
De modelverordening sociaal domein van Stimulansz kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Kampen en Henk van Deutekom. Wil je weten hoe dit proces van begin tot eind verliep? En wat jij nodig hebt om zelf een omgekeerde verordening te schrijven? Dan is de training ‘Zo maakt je een omgekeerde verordening sociaal domein’ iets voor jou.
