Een klant huurt een appartement bij een wooncoöperatie, waarvan zij verplicht lid is. Leden van deze wooncoöperatie worden geacht 16 uur per maand werkzaamheden te verrichten in de gemeenschappelijke ontmoetingsruimte. Mensen die dit niet willen of kunnen, moeten een bedrag van 160 euro per maand betalen, zodat het werk kan worden uitbesteed. Onze klant doet het werk wel. Is het mogelijk om het bedrag van 160 euro als ‘op geld waardeerbare arbeid’ in mindering te brengen op haar uitkering?
Als iemand op geld waardeerbare arbeid verricht, kan dit gevolgen hebben voor het recht op bijstand. Het maakt hierbij niet uit welke intentie de bijstandsgerechtigde heeft en of er daadwerkelijk inkomsten voortvloeien uit zijn activiteiten. Het gaat om inkomen waarover de betrokkene ‘redelijkerwijs kan beschikken’ (ECLI:NL:CRvB:2015:1758). Volgens deze benadering is een korting van 160 euro dus haalbaar.
De situatie kan ook de vraag oproepen of afstemming van de hoogte van de bijstandsuitkering aan de orde is (artikel 18 lid 1 Pw). Algemene bijstand is een ‘all-in norm’, waaruit alle kosten van het bestaan moeten worden voldaan. Dit impliceert dat bijstandsgerechtigden de vrijheid hebben de bijstand te besteden op een wijze die hun goeddunkt (ECLI:NL:CRVB:2013:BZ6123). Omdat de keuze van deze klant valt te verenigen met de bijstandsverlening, is voor neerwaartse afstemming (korting) geen plaats.
De gemeente kan zelf afwegen welke van de twee benaderingen zij passend vindt. Nu de klant in deze casus alleen specifiek zijn servicekosten verlaagt, adviseer ik tot de laatste benadering.
De gemeente is niet bevoegd om uitsluitende criteria in haar verordening op te nemen. Beschut werk gaat niet over loonwaarde, maar over de mate van begeleiding. Na elk positief advies van UWV heeft de gemeente een plaatsingsplicht.
De wet stelt niet als voorwaarde dat de loonwaarde ten minste 30 procent moet zijn. Alleen de hoogte van de loonkostensubsidie kan nooit hoger zijn dan 70 procent. De werkelijke loonwaarde wordt in de beschikking opgenomen, maar de uitbetaling is 70 procent.
