Op 18 juni was er een overleg over Armoede- en schuldenbeleid in de Tweede Kamer. Niet op alle vragen kon de staatssecretaris van SZW antwoorden. Daar is ze in de brief van 23 juni 2020 op teruggekomen. Enkele punten lichten we in dit nieuwsbericht uit.
Preventie gericht op mensen die risico lopen op schulden verdient meer aandacht, zoals een Kamerlid terecht opmerkte. Deze mensen zijn lang niet altijd in beeld van de schuldhulpverlening en meer inzicht is nodig in hoe mensen die zich in deze situatie bevinden gevonden en ondersteund kunnen worden. Gedragswetenschappelijke inzichten over het bevorderen van gezond financieel gedrag zijn hierbij onmisbaar.
De staatssecretaris zal in overleg gaan met partijen als het Nibud, de Hogeschool Utrecht (Lectoraat Schuldpreventie en Vroegsignalering) en de WRR om te onderzoeken wat kansrijke beleidsinterventies er zijn om preventie van schulden voor de genoemde groepen te bevorderen. Daarnaast is preventie een belangrijk thema voor de rondetafels die ze organiseert om te bespreken welke extra stappen kunnen worden gezet.
Het is ook belangrijk dat mensen met financiële problemen snel hulp zoeken om erger te voorkomen. Voor kinderen in armoede en schulden lopen publiekscampagnes. Deze worden momenteel verbreed en geïntensiveerd, zodat we ook nieuwe doelgroepen bereiken en betere bekendheid geven aan voorzieningen. Zo wordt de schuldencampagne “Kom jij eruit’ verbreed. Dat betekent dat: 1) de doelstellingen van de campagne worden aangepast, van alleen taboe doorbreken naar verbreding op preventie en oplossingsgerichtheid; 2) ook de doelgroep wordt verbreed, met ‘nieuwe doelgroepen’; 3) de kernboodschap van de campagne wordt aangepast aan de huidige actualiteit. Mensen moeten weten waar ze met financiële problemen terecht kunnen en op welke ondersteuning ze kunnen rekenen.
Eén van de gevolgen van de coronacrisis is dat schulden van mensen zullen toenemen. Daardoor zal er ook een toenemende behoefte aan efficiënte en effectieve saneringsregelingen zijn. Verschillende Kamerleden stelden hier vragen over.
Schulden oplossen gaat veel sneller als vooraf afspraken zijn gemaakt met schuldeisers. Convenanten blijken daarbij nuttig. SchuldenlabNL werkt in het project Collectief Schuldregelen aan snel en eenvoudig schulden oplossen. Recent heeft de NVVK de convenanten met overheidsschuldeisers vernieuwd. De nieuwe afspraken gaan onder meer over versnellen om te komen tot schuldregelingen. Digitale gegevensuitwisseling versnelt ook. Hiervoor heeft de NVVK, met subsidie van het ministerie van SZW, het Schuldenknooppunt ontwikkeld.
Een Kamerlid heeft gevraagd naar de motie over het aanpassen van artikel 60c van de Participatiewet, en naar de mogelijkheden om onwenselijke situaties waarin de gemeente aan de ene kant schuldhulpverlening biedt, en aan de andere kant als schuldeiser geen medewerking kan verlenen aan een minnelijke schuldhulpverlening vanwege een fraudevordering.
De staatssecretaris maakt een paar kanttekeningen. Ten eerste hoeft artikel 60c Participatiewet geen algehele blokkering van een minnelijke regeling te betekenen. Gemeenten kunnen ook meewerken aan een minnelijke schuldregeling wanneer er sprake is van een fraudevordering. Alleen vereist de sociale zekerheidswetgeving dat mensen ten onrechte ontvangen uitkeringen helemaal terugbetalen. Het gaat hier immers om publieke middelen en het mag niet lonen om fraude te plegen en vervolgens het genoten financiële voordeel niet terug te hoeven betalen door een beroep op de schuldhulpverlening te doen.
Daarnaast biedt de Wsnp de mogelijkheid om de rechter over de specifieke situatie te laten oordelen. Hij kan in dat kader een dwangakkoord uitspreken of de schuldenaar toelaten tot de Wsnp en zo alsnog een algehele schuldregeling tot stand brengen. Met in het achterhoofd deze twee kanttekeningen laat de staatssecretaris op dit moment een onderzoek uitvoeren naar de medewerking van schuldeisers aan de schuldhulpverlening. De staatssecretaris heeft gevraagd om ook specifiek te kijken naar situaties waarin artikel 60c van de Participatiewet de mogelijkheid van een minnelijke schuldregeling blokkeert.
Met dit laatste punt lijkt er toch meer beweging te komen in deze problematiek. In eerdere debatten hield de staatssecretaris de boot af, met een verwijzing naar het inzetten van een dwangakkoord als oplossing.Dat kan met onze kennisbank Inzicht Sociaal Domein
