20 maart 2018
De casus van Sofie
Sofie is 17 en woont in een jeugdinstelling . Ze is daar terechtgekomen omdat het thuis niet goed ging met haar. Haar moeder is verslaafd en hierdoor kon ze niet goed voor Sofie zorgen. Sofie werd verwaarloosd: er was vaak geen eten in huis en haar moeder was meer op straat te vinden dan thuis. De vader van Sofie is uit beeld sinds haar babytijd en van hem kon dus geen hulp worden verwacht. Omdat Sofie een ontwikkelingsachterstand bleek te hebben en in haar gedrag vaak ontspoorde, werd er voor haar een plaats in een jeugdinstelling gezocht en gevonden. Hier heeft ze de afgelopen jaren niet alleen gewoond, maar werd ze ook behandeld en begeleid. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen want het gaat nu gelukkig goed met Sofie. Sofie is uitbehandeld en volgens de professionals van de instelling is ze er klaar voor om op kamers te gaan wonen met lichte ondersteuning vanuit het wijkteam. Niets aan de hand, zouden we kunnen zeggen. Ware het niet dat om op kamers te kunnen wonen inkomen nodig is: de huur moet betaald, er moet brood op de plank. Sofie gaat naar het mbo en ze heeft een bijbaantje op zaterdag. Dat is niet genoeg om een kamer te huren en om van te leven.
Oplossingen binnen de schotten
Een jongvolwassene van 17 krijgt geen studiefinanciering en ook geen bijstand. Vanaf 18 kan dat wel. Sofie wordt pas over 8 maanden 18 jaar. Wat nu?
- Optie 1: Sofie blijft tot haar 18e in de jeugdinstelling. Dit kost ongeveer € 3000 per maand en wordt betaald vanuit de Jeugdwet. Het punt hierbij is dat Sofie uitbehandeld is. Ze heeft eigenlijk deze plek niet meer nodig en houdt hem bezet voor een ander die de zorg wél nodig heeft.
- Optie 2: Sofie gaat op kamers wonen met een IKT (intensieve kamertraining). Dit houdt in dat ze vanuit de Jeugdwet een indicatie krijgt voor intensieve begeleiding. Kosten: ongeveer € 2500 per maand. Hierbij geldt ook weer dat Sofie die intensieve begeleiding niet nodig heeft.
- Optie 3: we doen niets. Sofie wordt ‘ontslagen’ uit de instelling en ze kan niet op kamers gaan wonen. Sofie gaat weer naar haar moeder. Daar heeft ze nog steeds geen veilige woonomgeving en moeder heeft ook geen financiële middelen om Sofie te onderhouden.
Oplossing buiten de schotten
Centraal bij het zoeken en vinden van een oplossing zou het effect altijd moeten zijn: wat wil Sofie bereiken? Zij wil (en kan) zelfstandig gaan wonen met minimale (en kosteloze) ondersteuning vanuit het wijkteam. Om dat te bereiken kunnen we samen met haar kijken naar wat hiervoor nodig is. Het gaat dus enkel om een financiële aanvulling tot haar 18e verjaardag. We praten over een aanvulling van misschien € 500 per maand zodat Sofie een kamer kan huren. Op grond van dringende redenen kan dit worden betaald vanuit de bijstand. Een andere oplossing buiten de schotten is dat ze de kinderbijslag aan haarzelf laat uitbetalen en samen met haar inkomen vanuit het bijbaantje kan ze dan rondkomen. Op haar 18e vraagt Sofie studiefinanciering aan voor uitwonenden en daarmee betaalt ze dan haar kamer en opleiding.
Budget Sociaal Domein
Misschien zou de oplossing helemaal niet meer zo ingewikkeld zijn als we zouden werken met een budget Sociaal Domein. Mensen van 0 tot 100 melden zich met een vraag die past binnen het domein en we kijken alleen nog maar naar de vraag en het doel en niet langer naar de financieringsstroom. Dit kan ook als we kijken naar hoe het Gemeentefonds is opgebouwd. Dit fonds biedt ruimte voor een dergelijke werkwijze. Een Sociaal Domein brede verordening en dito beleidsregels horen hier ook bij. Niet meer uitgaan van aparte verordeningen voor aparte wetten maar van één Verordening Sociaal Domein! Welke gemeente durft het aan om deze uitdaging aan te gaan? De uwe?
