Congres Sociaal raadsliedenwerk: over worst practices, maatwerk en strijdlust

Worst practices

De dag begon met een praatje van Sander Dekker, Minister voor Rechtsbescherming. Het ging over de herziening van de gesubsidieerde rechtsbijstand en de rol van sociaal raadslieden. Hij gaf aan dat de overheid zelf de grootste ‘vervuiler’ is als het gaat om het ingewikkeld maken van regelingen. Hij wil zich inzetten om problematiek eerder te signaleren om zo rechtszaken waar mogelijk te voorkomen en ook torenhoge schulden voor te zijn. Iets wat mooi aansluit op het rapport dat hij daarna overhandigd kreeg van Saskia van Muiswinkel van de signaleringscommissie van de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR). Het rapport getiteld ‘Invordering uit balans – Oplopende kosten bij de invordering van schulden’ beschrijft 80 voorbeelden van hoog opgelopen invorderingskosten. Hierin staat dus eigenlijk hoe het niet moet, oftewel de worst practices.

Individuele aandacht en maatwerk

Rotterdamse ombudsman Annemieke Zwaneveld (ja, ook een vrouw in deze positie heet ‘ombudsman’) kwam daarna aan het woord. De kern van haar verhaal? Dat niet iedereen zelfredzaam is. “Sommige mensen moet je beetpakken en niet gelijk loslaten. (…) Interventies zijn nodig.” Het belang van individuele aandacht, het belang van stress verminderen bij mensen met schulden, het belang van hulp aan mensen die niet digitaal vaardig zijn. Dit kwam allemaal terug in haar betoog.

Ook de volgende spreker, Monique Peltenburg, ziet het belang van maatwerk. Zij is adviseur voor directeuren sociaal domein bij gemeenten. Zij pleit voor vereenvoudiging van regelgeving enerzijds en het legitimeren van maatwerk anderzijds. Dat vraagt om een systemische doorbraak. Dit sluit natuurlijk helemaal aan bij de omgekeerde toets van Stimulansz. Ze wil ook bemiddelen tussen sociaal raadslieden en gemeenteambtenaren. Want het zou mooi zijn als deze 2 groepen beter zouden kunnen samenwerken.

Strijdlust

Wat gedurende de ochtend opvalt bij vragen en opmerkingen uit de zaal is de enorme strijdlust van de raadslieden. In positieve zin, dit zijn mensen die het hart op de goede plaats hebben en burgers zo goed mogelijk willen helpen. Ze zijn op de hoogte van wet- en regelgeving en de wegen die daarin bewandeld moeten worden. Maar helaas lopen ook zij soms tegen muren op die het voor de burger ingewikkeld maken. Werkt een regeling niet goed, dan zijn zij degenen die het merken en kunnen signaleren.

Collega's Marie-Claire Freijser, Laura Tejedor en Frans Zonneveld (v.l.n.r.) op het congres

Workshop Participatiewet

Na de lunch waren er verschillende workshops. Collega Hanneke Willemsen gaf de workshop ‘Trends en ontwikkelingen in de Participatiewet’. Een korte evaluatie van deze wet en waar staan we met bijvoorbeeld de taaleis en de tegenprestatie? Daarna was het tijd voor een casus. Wat verandert er in 2020 voor het gezin uit de casus? De workshopdeelnemers mochten dit in groepjes bespreken en tekenen. Onder andere het wegvallen van de wachttijd voor jongeren en de wijziging in individuele studietoeslag kwam aan bod. Ten slotte besprak Hanneke nog actuele jurisprudentie.

Stimulansz en SJD

Misschien vraagt u zich af wat Stimulansz met sociaal raadsliedenwerk heeft?

We werken al jaren samen met de LOSR.
We bieden namelijk trainingen en actualiteitendagen aan die sociaal raadslieden en andere sociaal juridische dienstverleners (SJD’ers) kunnen volgen.
Ook zit collega Frans Zonneveld in de signaleringscommissie van de LOSR.
Daarnaast geven we jaarlijks het boek ‘De Grote Almanak voor informatie en advies’ uit, hét naslagwerk voor sociaal raadslieden. Deze uitgave is ook digitaal beschikbaar en doorzoekbaar, dit noemen we de Digitale Grote Almanak.
Bovendien houden we ook de actualiteiten bij en die zetten we in Regelingen en Voorzieningen en de bijbehorende nieuwsbrief. Elk jaar is het weer leuk om de lezers hiervan te ontmoeten op het congres.