Volgens mij omdat we mensen regie over hun eigen leven willen geven, maar moeilijk kunnen achterhalen wat ze nu echt willen en kunnen. De vraag die iedere professional zich stelt is: hoe weten we bij wie we maatwerk moeten leveren en voor wie de standaardoplossing voldoende is? Een eerste oplossing zit in luisteren op een dieper niveau. En dat gaat verder dan het bekende LSD – luisteren, samenvatten, doorvragen.
Om te weten wat mensen willen en kunnen, moet u hen spreken. We hebben geen glazen bol en gedachtenlezen is aan een klein groepje illusionisten voorbehouden. Maar weinig mensen kunnen goed op papier zetten wat ze willen én zijn daarbij realistisch over hun eigen mogelijkheden. U zult mensen dus moeten spreken om dit te achterhalen. Daarbij zijn verschillende niveaus van luisteren te onderscheiden.
U kunt beleefdheden en vriendelijkheden uitwisselen. U gaat ervan uit dat wat u hoort hetzelfde oude verhaal is dat u inmiddels wel kent. Deze manier van communiceren geeft ons vaak bevestiging van vooroordelen (zowel positief als negatief), omdat we alles koppelen aan bekende patronen. Een gesprek op dit niveau is niet effectiever dan een digitale aanvraag. Het bevestigt alleen onze mening; we leren er niets nieuws van.
Een niveau dieper wisselen hulpvrager en professional uiteenlopende zienswijzen uit. U kijkt naar de feiten en ziet ook nieuwe feiten. Om op deze manier te kunnen luisteren, moet u uw oordeel opschorten. Dus luisteren zonder direct een mening te vormen. Lastig? Jazeker! Maar het brengt wel nieuwe inzichten.
Als u zich echt inleeft en verplaatst in het perspectief van de ander, dan ziet u de situatie door de ogen van de ander. U denkt samen na over het probleem en het effect dat de hulpvrager wil bereiken en bent oprecht geïnteresseerd in de ander. Dit is bijzonder moeilijk. Om op deze manier te communiceren moet u echt openstaan voor wat het probleem met iemand doet. Niet meehuilen, maar wel invoelen en niet – ook niet een heel klein beetje! – uzelf boven de ander plaatsen.
Op welk niveau luistert u meestal? Durft u zichzelf tot doel te stellen om de helft van de gesprekken op een dieper niveau te voeren? Op die manier kunnen we eigen kracht echt ‘eigen kracht’ laten zijn in plaats van het te degraderen tot ‘zoek het zelf maar uit’. Ik ben benieuwd naar uw ervaringen.
