Gespaard vermogen in eigen huis: Afgeloste hypotheek bijstandsgerechtigde aanleiding tot krediethypotheek?

Een klant met een bijstandsuitkering heeft een overwaarde groter dan het voor een eigen woning vastgesteld bedrag. Hoe gaat de gemeente hiermee om? Lees nu het antwoord van Participatiewet-expert Wim Eiselin.

Vraag

Een klant heeft al bijna 30 jaar een bijstandsuitkering. Hij heeft een eigen huis en de hypotheek is nu afgelost door middel van de regulier betaalde hypotheekverplichtingen. De overwaarde is daardoor groter dan het voor een eigen woning vastgesteld bedrag. Kan de gemeente in een dergelijke situatie een krediethypotheek vestigen? Of moet de aflossing van de woning worden gezien als spaargeld opgebouwd tijdens de bijstandsperiode, dat in de PW wordt vrijgelaten?

Antwoord

Als er eerder geen krediethypotheek is gevestigd omdat de overwaarde (toen) te gering was en er nu wel door aflossingen overwaarde is, kan dat inderdaad een reden zijn om vanaf nu de bijstand te verstrekken in de vorm van een lening met hypothecaire zekerheid (krediethypotheek).
De bepaling over een vrijlating van ‘spaargeld uit een bijstandsuitkering’ zegt niets over de overwaarde van een huis en de mogelijkheid van een krediethypotheek. Aflossen op een hypotheek is immers ook geen sparen meer, maar een besteding aan het eigen huis. Een besteding die vermogenswaarde heeft en ook leidt tot waardevermeerdering. Vergelijkbare waardevermeerderingen in andere vormen (aandelen of koopsompolis) geven de rechter (ECLI:NL:CRVB:2002:AE7159 en ECLI:NL:CRVB:2007:BA6996) geen reden om daar vormen van sparen uit bijstand in te zien.
Gemeenten hebben vaak wel een beleid om bepaalde vermogensbestedingen in goederen buiten  toepassing te laten. Voorbeelden hiervan zijn auto’s of een uitvaartverzekering. Maar voor geld in woningen is de vrijlating wettelijk geregeld. Dat neemt niet weg dat het een gemeente vrijstaat om de bepaling van vermogen wegens gespaarde bijstand ook van toepassing te verklaren op gespaard geld ondergebracht in een eigen huis.
Het vergt wel onderzoek of de middelen die gebruikt zijn om de hypotheek af te lossen voortkomen uit alleen de bijstandsuitkering. Dat speelt wellicht eerder als meer is afgelost dan regulier volgt uit de hypotheekovereenkomst.Dat kan met onze juridische kennisbank Inzicht sociaal domein

Pagina delen op socials

Meer weten over dit onderwerp?

Wim Eiselin helpt je graag verder.

Nieuwsbrief Sociaal Domein

Binnen 5 minuten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het sociaal domein? Meld u aan voor onze gratis nieuwsbrief. Met onder andere blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op wet- en regelgeving.

Andere bekeken ook

Eén loket voor elke vraag: van het ‘wie’ naar het ‘hoe’

Ik loop al sinds 2004 mee in het sociaal domein. Het is de kunst om dan professioneel nieuwsgierig te blijven en met een open blik te kijken naar hoe we dingen doen zonder die als vanzelfsprekend te beschouwen. Juist door anders te kijken ontstaat ruimte voor verwondering en verwondering geeft ruimte voor verbetering. Een van die zaken waar ik me over verwonder is de vraag ‘wie moet iets oplossen’.

Kan een inburgeraar na 1,5 jaar nog van leerroute wisselen?

Gemeenten krijgen regelmatig te maken met inburgeraars voor wie de gekozen leerroute toch niet passend blijkt. Wat als die mismatch pas na 1,5 jaar aan het licht komt? In deze blog lees je welke ruimte gemeenten dan hebben om alsnog te schakelen.

Een elektrische fiets als re-integratievoorziening Pw naar werk?

Een inwoner die al jaren bijstand ontvangt, heeft na een intensief begeleidingstraject zicht op werk. De verwachting is dat deze inwoner duurzaam uit zal stromen. De inwoner heeft een medische beperking en in verband daarmee hulp nodig om naar het werk te gaan. Een elektrische fiets lijkt de goedkoopst passende oplossing. Zo nodig wil de inwoner de kosten wel terugbetalen. Kan de gemeente zo’n fiets als re-integratievoorziening faciliteren?