Hardheidsclausules wet- en regelgeving sociaal domein

Met welke wetten heeft de professional in het sociaal domein te maken in de dagelijkse praktijk? En wat zijn de mogelijkheden om van wet- en regelgeving in het sociaal domein af te wijken? Het overzicht hardheidclausules biedt uitkomst. Let op! Het overzicht bevat verouderde informatie uit 2020. 
Een rechter met voorzittershamer
Het programma Maatwerk Multiprobleemhuishoudens heeft Stimulansz gevraagd om een overzicht te maken van alle hardheidsclausules in 37 wetten rond het sociaal domein.
 

Maatwerk sociaal domein

Met dit overzicht wil het programma een bijdrage leveren aan de discussies over maatwerk. En aan de discussie over de vraag of de huidige hardheidsclausules voldoende ruimte bieden. Dit overzicht biedt daarnaast een helpende hand aan de professional om binnen de bestaande regelgeving tot een passende oplossing te komen. De meeste wetten hebben hardheidsclausules. Met dit overzicht maken we dat inzichtelijk.

Hardheidclausules niet altijd de oplossing

Tegelijkertijd laat dit overzicht ook zien hoe complex de praktijk van de professional is. Het gebruik van hardheidsclausules is lang niet altijd de oplossing in probleemsituaties. Daar is meer voor nodig. Het Programma Maatwerk Multiprobleemhuishoudens werkt aan negen bouwstenen om bij te dragen aan het eerder en sneller kunnen oplossen van multiprobleemsituaties. We werken onder andere aan een algemene afwijkingsbevoegdheid. We onderzoeken hoe we zo’n algemene afwijkingsbevoegdheid het beste kunnen vormgeven.

Download overzicht hardheidclausules

Het overzicht is gemakkelijk te lezen. Doordat het geclusterd is per thema vind je snel de wet die je nodig hebt. Per wet is aangegeven of er een hardheidsclausule is, of niet. Ook zijn er per wet bijzondere afwijkingsbevoegdheden opgenomen. Je wordt altijd doorgeleid naar de betreffende volledige wettekst, zodat u ook precies weet wat er staat in de wet.

Let op! De hardheidclausule bevat verouderde informatie uit 2020. 

Pagina delen op socials

Meer weten over dit onderwerp?

Redactie helpt je graag verder.

Nieuwsbrief Sociaal Domein

Binnen 5 minuten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het sociaal domein? Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief. Met onder andere blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op wet- en regelgeving.

Anderen bekeken ook

Afscheid van te weinig verstrekken

Bij het bestrijden van armoede in Nederland keert steeds weer de vraag terug: hoe zorgen we dat mensen die te weinig geld hebben om rond te komen, de voorzieningen krijgen die voor hen beschikbaar zijn? De Commissie Sociaal Minimum heeft uitgebreid onderzocht dat de mensen met lage inkomens feitelijk geld te kort komen. Maar de praktijk is dat een fors deel van de groep voor wie de regelingen bedoeld zijn er niet om vraagt.

Krimpen aan den IJssel blij met Bereken Je Recht

Veel mensen met een laag inkomen lopen minimaregelingen mis. Krimpen aan den IJssel ging daarom als eerste gemeente eind juli 2025 live met Bereken Je Recht. Deze vernieuwde tool geeft inwoners zicht op alle regelingen waarvoor ze in aanmerking komen. “Het is een goed middel om inwoners meer bestaanszekerheid te bieden en financiële stress te verminderen”, vindt Eline van Twuijver, beleidsadviseur bestaanszekerheid en inclusie. Daar ziet ze nu al de eerste resultaten van.

Meedoen is geen luxe maar noodzaak

Meedoen. Het is een term die je vaak hoort binnen het sociaal domein, bijvoorbeeld als kernwaarde of leidend principe: ‘Iedereen doet mee!’ Het klinkt mooi, maar zonder toelichting is het moeilijk te duiden wat hier nu mee bedoeld wordt. Voor mij is meedoen meer dan alleen (betaald of onbetaald) werk of zinvolle dagbesteding. Het gaat ook om een plek in de wereld mogen innemen en regie kunnen voeren over je eigen leven. Meedoen is daarmee veel fundamenteler en raakt aan de psychologische basisbehoeften. En juist daarom is het zo leuk om dit thema goed op de kaart te zetten!