Het Geldloket probeert schulden te voorkomen

Bij het Geldloket Amersfoort, onderdeel van Stadsring51, kunnen mensen terecht voor gratis advies bij financiële vragen.

“Met je buurvrouw praat je niet over je KPN-rekening”

“De vragen waarmee mensen komen bij het Geldloket zijn heel divers”, merkt Desiree op. “De afgelopen tijd kwamen veel ondernemers langs die vanwege de coronamaatregelen moeite hadden om hun vaste lasten te betalen. Soms konden we hen wijzen op tegemoetkomingen waar ze recht op hadden (zoals de Tozo of TVL). Andere keren was er weinig hoop meer voor de onderneming en dan ben je vooral een luisterend oor. Als ondernemers hoge schulden hebben, sturen we ze door naar Stadsring51 die de schuldhulpverlening regelt.”

Daarnaast komen er ook veel particulieren langs die financiële problemen hebben. “Dan maken we samen een begroting en geef ik tips hoe mensen hun uitgavenpatroon kunnen aanpassen”, vertelt Desiree. “Het geeft me een voldaan gevoel als ik mensen verder kan helpen en kan wijzen op dingen die ze niet wisten. De meeste mensen hebben het namelijk niet over financiële dingen met anderen. Als je met de buurvrouw een kopje koffie drinkt, heb je het meestal niet over: ‘Wat betaal jij aan KPN?’ Het gesprek erover en de openheid die ze bij ons ervaren, is daarom heel belangrijk voor mensen.”

Desiree volgde de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening en werkte daarna als sociaal raadsvrouw. Sinds dit jaar is ze werkzaam als consulent bij het Geldloket in Amersfoort. Daarnaast heeft ze haar eigen bewindvoerderskantoor en geeft ze de minor Geld en Schulden aan de Hogeschool Utrecht.

Vroegsignalering kan erger voorkomen

Sinds januari 2021 is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) ingegaan, die gemeenten verplicht om inwoners hulp te bieden bij signalen van betalingsachterstanden. Voor Stadsring51 is deze zogenaamde ‘vroegsignalering’ niet nieuw. Al jaren heeft de organisatie hierover afspraken met instanties zoals woningcorporaties en energiemaatschappijen. Maar deze signalen werden los van elkaar opgevolgd. Desiree: “In februari is een systeem voor vroegsignalering bij ons ingevoerd. Signalen van verschillende instanties worden nu gebundeld. Wij hulpverleners kunnen hierdoor zien dat er op één adres meerdere achterstanden zijn gemeld. Dit geeft ons informatie over de ernst van de situatie.”

“Per maand bekijken we de meldingen en daar komt een interventie op. Dat kan een sms’je, een telefoontje of een brief zijn. Als de situatie serieuzer lijkt, gaan we op huisbezoek. We vragen dan heel simpel of iemand hulp nodig heeft bij de financiën. Er zijn veel mensen die ook daadwerkelijk hulp willen hebben. Veel van deze mensen hadden voorheen een goed inkomen en hebben opeens hun baan verloren of hun onderneming is failliet gegaan. Die hebben nooit financiële hulp nodig gehad en weten dan ook niet goed waar ze moeten aankloppen. Door de vroegsignalering kunnen we ze dan helpen voordat ze diep in de schulden komen. Dat is heel mooi.”

Onduidelijkheid over toeslagen

Desiree merkt dat mensen met minder inkomen eerder in financiële problemen komen, omdat ze veel inkomensbestanddelen hebben. “Mensen hebben naast hun uitkering bijvoorbeeld huurtoeslag, zorgtoeslag, kindgebonden budget, kinderbijslag, individuele inkomenstoeslag én dan nog de vrijstelling van de gemeentelijke belastingen. Al deze toeslagen hebben eigen regels en moet je apart aanvragen. Dan gaat het heel snel fout. Als je een ‘normaal’ inkomen hebt, dan heb je één inkomen en hoef je veel minder na te denken. Snellere besluitvorming en duidelijkheid over de regels en manieren van aanvragen zou veel mensen echt helpen.”

Meer maatwerk nodig

Daarnaast pleit Desiree voor maatwerk. “Soms houdt een gemeente zich aan de wet, maar zou zij best wel een uitzondering willen maken. Er zijn situaties waarin dat mogelijk is, omdat de wet ruimte biedt om meer rekening te houden met iemands omstandigheden. Kijk bijvoorbeeld naar de kostendelersnorm. Die moet ervoor zorgen dat een uitkering krijgen niet aantrekkelijker is dan gaan werken. Maar er zijn ook veel mensen die juist door de kostendelersnorm benadeeld worden. Door maatwerk kan een gemeente besluiten de kostendelersnorm aan te vullen en een hogere uitkering te geven, wanneer dat echt nodig is.”

Financiële bewustwording

Bij de preventie en aanpak van schulden ziet Desiree ook een plek voor financiële voorlichting. Mensen zouden volgens haar van jongs af aan financieel bewuster moeten worden gemaakt. “Denk aan geldlessen op school of budgetcursussen. Veel mensen krijgen vanuit huis niet mee hoe je op een verstandige manier met geld om kunt gaan. Er zijn al veel initiatieven op dit gebied, maar het kan altijd beter!” Daarnaast geeft Desiree aan professionals die werken met mensen met financiële problemen het advies om echt begrip te tonen en naast de mensen te gaan staan in plaats van erboven of erbij. “Het is niet makkelijk om hulp te vragen als je geldproblemen hebt. Gelukkig is er veel hulp voor mensen beschikbaar en weten mensen die hulp ook steeds beter te vinden.”

Bronvermelding foto: VB Fotografie – Sabine Keijzer