Het taboe op schuldhulp vragen

Gemeenten zijn intensief bezig om de nieuwe aanvragers van regelingen (TOZO en TONK) te helpen en de slachtoffers van de toeslagenaffaire op te sporen. Een verwachte boeggolf aanvragen bij de schuldhulpverlening dient zich echter nog steeds niet aan. Hoe kan dat?

Hoelang wachten mensen in nood met het vragen om hulp en ondersteuning? Er zijn nu duidelijke coronaregelingen voor ondernemers. Maar als die regelingen niet voldoende zijn, als de reserves opraken, als de betere tijden net iets te ver weg liggen; wanneer trek je aan de bel dat je het alleen niet redt?
Vanuit de schuldhulpverlening weten we dat mensen zo’n 5 jaar aan het tobben zijn voor ze zich durven melden. We mogen hopen dat het taboe op geldzorgen en schulden in deze tijden er wel af is en mensen zich  veel sneller zullen gaan melden. We zien meer dan voorheen ook aanmoedigingen in de pers en via sociale media om bij financiële problemen hulp te zoeken.

Voorbij de schaamte

Dit taboe van een algemeen veel voorkomend maatschappelijk probleem is één ding. Het taboe doorbreken in persoonlijke zin vraagt meer moed. Het betekent voor elk individu om voorbij de eigen schaamte te komen. Persoonlijke schaamte is ook de belangrijkste belemmering bij het vragen om hulp. Het betekent immers dat je als persoon ‘gefaald’ en al heel veel verloren hebt. En dat je – in de ogen van de buitenwereld – niet flexibel genoeg bent om met dat ‘falen’ om te gaan.

Een goede bejegening

Het overbruggen van dit schaamtegevoel is de reden waarom een goede bejegening bij het allereerste contact van essentieel belang is. De drempel om zich te melden is voor verreweg de meeste mensen torenhoog. Begrip en goede gespreksvoering is belangrijk om van de stap van een eerste melding naar een aanvraag en daadwerkelijk hulp te komen.
In de Divosa Benchmark Armoede en Schulden zien we dat als mensen zich eindelijk bij de gemeente of sociaal werk melden met financiële problemen er ruim 80% daadwerkelijk hulp krijgt. Dat betekent dat er veel goed gaat, maar dat er ook ruimte voor verbetering is.
Mensen met grote financiële problemen hebben in onderzoeken (onder andere Bindkracht) aangegeven wat zij belangrijk vinden in de dienstverlening. Dat gaat om vrij vanzelfsprekende zaken, zoals:

  • een respectvolle benadering
  • vertrouwen en erkenning
  • respect voor de eigen prioriteiten bij problemen en de eigen mogelijkheden
  • positieve ondersteuning zonder oordelen
  • focus op wat goed gaat
  • focus op de eigen veerkracht en regie

Voor dienstverleners – professionals en vrijwilligers – is dit vanzelfsprekende rijtje een hele opgave. Zaak dus om in het belang van goede dienstverlening bij armoede en schulden dit bewustzijn continu scherp te hebben.

In  onze trainingen Armoede ontrafeld staan dienstverleners uit verschillende invalshoeken samen stil bij wat hun klanten meemaken. We bieden een handvat om het gedrag van mensen te leren begrijpen en beter aan te sluiten bij de beleving van mensen.
Op 6 juli geeft Stimulansz weer een online training. U kunt ook contact opnemen voor een training voor uw eigen gemeente.

Pagina delen op socials

Meer weten over dit onderwerp?

Wilma Kuiper helpt je graag verder.

Nieuwsbrief Sociaal Domein

Binnen 5 minuten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het sociaal domein? Meld u aan voor onze gratis nieuwsbrief. Met onder andere blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op wet- en regelgeving.

Anderen bekeken ook

Alternatieve troonrede 2025

Wat als we ons de komende periode in het sociaal domein bezighouden met dingen waar we energie van krijgen? Wat als we vraagstukken waar inwoners mee worstelen stap voor stap echt gaan oplossen? Wat als we dat doen vanuit een gedegen en onderbouwde visie, met het gewenste effect in elke stap voor ogen?

De zoektocht naar een baan

Gemeenten ondersteunen mensen die dat nodig hebben in hun zoektocht naar een baan. Daarvoor moeten ze niet alleen wetten en regelingen kennen, maar ook weten hoe bijvoorbeeld afstemming tussen betrokken partijen werkt en welke instrumenten ze kunnen inzetten. De menselijke maat en een integrale blik zijn daar onderdelen van. Waarom dat zo belangrijk is, komt naar voren in de gesprekken die ik met Dirkje heb. In deze blog vertelt Dirkje over haar zoektocht naar een baan.

Omgekeerd werken: van systeem naar samenwerken

De wijzigingen in de Participatiewet, de Algemene wet bestuursrecht, handhaving en schuldhulp zijn méér dan wetswijzigingen. Het doel is het wijzigen van de manier waarop inwoners en overheid met elkaar omgaan. Het vraagt om een andere manier van samenwerken en samenleven, om ruimte voor iedereen om mee te doen en van toegevoegde waarde te zijn. Het vraagt dan ook om een andere manier van werken. Omgekeerd werken is een inmiddels beproefde methode, waarmee precies dit beoogde effect bereikt kan worden. Hoe ziet dat eruit in de praktijk?