Omgekeerde Toets, omgekeerde taal?

Een voorbeeld

Stel, uw neef van 21 jaar is door omstandigheden gestopt met zijn opleiding en heeft even de tijd nodig om zijn leven weer op de rit te krijgen. Voor dit laatste krijgt hij binnenkort hulp. Hij vraagt een bijstandsuitkering aan en krijgt een toekenningsbeschikking met daarin de volgende mededeling:

Uit onderzoek tijdens de inspanningsperiode is gebleken dat er voor u scholingsmogelijkheden zijn binnen het uit ’s Rijks kas bekostigd onderwijs per 1 september 2022, het eerstvolgende instroommoment. Per die datum bent u derhalve, bij ongewijzigde omstandigheden, uitgesloten van het recht op een Participatiewet-uitkering op grond van artikel 13 Participatiewet. Derhalve wordt de uitkering toegekend tot 1 september 2022.

Misschien kan uw neef hieruit opmaken dat hij een uitkering krijgt tot 1 september. Maar waarom? Wat moet hij dan doen vanaf 1 september? Over welke opleiding heeft de gemeente het hier? En hij heeft toch verteld dat hij nu niet in staat is om een opleiding te doen?

Begrijpelijke taal is overal en altijd belangrijk

Ook in het sociaal domein. En al helemaal als de tekst voor de inwoner van uw gemeente bedoeld is. De tekst in het voorbeeld hierboven is veel te moeilijk voor veel inwoners. Bij Stimulansz begonnen we daarom zo’n 15 jaar geleden al met modelbrieven en -beschikkingen in ‘klare taal’. Tegenwoordig staat begrijpelijke taal gelukkig bij veel gemeenten hoog op de agenda. Het belang van communicatie met inwoners op B1-niveau is duidelijk. Campagnes van onder andere de overheid hebben hiertoe bijgedragen, en dat is mooi. Ook uw gemeente heeft zeer waarschijnlijk een schrijfwijzer laten maken. Misschien hebben u en uw collega’s zelfs een schrijftraining gevolgd. Heel goed! Maar leesbaar schrijven gaat over meer dan taal alleen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat niet alleen de woorden in de brief begrijpelijk zijn voor de lezer, maar het besluit zelf ook?

Maatwerk, ook in de brief

Bij het werken volgens de Omgekeerde Toets betrekt u de inwoner vanaf het begin bij het proces. Het te bereiken effect staat voorop. Dat effect moet ook de belangrijkste informatie in de brief zijn, zelfs als het besluit een afwijzing is. Juist dan is motiveren heel belangrijk, maar ook bij een toekenning is dat het geval. Want waarom kent u de ene inwoner een voorziening toe, en de andere niet? Of waarom maar een aantal maanden uitkering, zoals in dit voorbeeld hierboven? U snapt dat, het is heel belangrijk dat uw inwoner het ook snapt.