Wie is verantwoordelijk voor een leerplichtig thuiszittend kind, school of Jeugdwet?

Karel van 14 geeft al jaren problemen op school. Hij bezoekt het voortgezet speciaal onderwijs. Hij is niet gemotiveerd, probeert de grappige jongen uit te hangen en verstoort zo regelmatig de lessen. Wordt hij gecorrigeerd, dan krijgt hij een driftbui.
Tienerjongen zit op straat

Overplaatsing en wachttijd

Omdat de school niet meer weet wat ze met Karel aan moeten, hebben ze in overleg met de ouders besloten naar een andere school te zoeken. Die school is inmiddels gevonden en die is ook bereid Karel op te nemen, alleen: er is een wachtlijst van 8 maanden.

Verzoek aan de gemeente

De school benadert daarom de gemeente met de vraag of zij voor die tussentijd een plaats in een dagopvang kunnen regelen en financieren. In de klas is hij niet meer hanteerbaar, dus zit hij thuis en dat is niet goed. Omdat de school verwacht dat Karel later niet aan het werk zal kunnen, kan de dagopvang hem misschien meteen alvast beoordelen op een mogelijke plek.

Is dit een taak voor de Jeugdwet?

Vraag is: is dit iets voor de Jeugdwet? Jij overlegt het met een collega. Die zegt dat de gemeente regelmatig dit soort vragen krijgt en daar positief op ingaat. Zelf twijfel je.

Onduidelijkheid over verantwoordelijkheden

Er is veel verwarring over waar de taak van een school stopt en waar de taak van de Jeugdwet begint. Dit is al niet duidelijk als het gaat om extra hulp in de klas, en al helemaal niet als het gaat om, bijvoorbeeld zoals hier, het opvullen van een wachttijd bij overgang naar een andere school.

Rol van de Wet op het Passend Onderwijs

Het is de Wet op het passend onderwijs die aan deze onduidelijkheid een einde zou moeten maken. Helaas lukt dat niet. En dat om verschillende redenen:

  • Zowel scholen als gemeenten weten soms niet hoe de Wet op het passend onderwijs het een en ander regelt, of ze doen net of ze het niet weten;
  • Er wordt geen rekening mee gehouden dat leerlingen leerplichtig zijn, totdat de leerplicht is beëindigd;
  • Scholen hebben soms geen budget (meer) omdat dit al is besteed.

Samenhang werkt

Alleen als zowel gemeenten als scholen goed op de hoogte zijn van de strekking van de Wet op het passend onderwijs en de consequenties van de leerplichtwet, wordt hulp geboden op de plek waar die echt geboden moet worden.

Wie is verantwoordelijk in Karels geval

Als het gaat om Karel, die is leerplichtig. Hij heeft dus recht op onderwijs. Het is de plicht van zijn ouders om te zorgen dat hij ook onderwijs volgt. Daarom hebben zij hem bij een school aangemeld. Die school heeft hem geaccepteerd en heeft vanaf dat moment zorgplicht.

Deze school kan dan bij problemen niet tegen Karel zeggen: vertrek maar. Zij moeten in overleg met de ouders zorgen voor een beter geschikte school. Dat hebben zij gedaan en die is gevonden. Helaas met een wachtlijst.

De periode dat hij moet wachten is Karel nog steeds leerplichtig en heeft dus recht op onderwijs. De oude school is verantwoordelijk voor die periode. En niet de Jeugdwet.

Dat zou niet zo zijn als duidelijk geworden was dat Karel op school niets meer kan leren en als op basis daarvan een aanvraag is ingediend de leerplicht te beëindigen. Als de leerplichtambtenaar dat heeft besloten, na advies van een psycholoog, valt Karel niet meer onder het onderwijs maar onder de Jeugdwet.

Praktijkvoorbeeld van een veelgemaakte fout

Dit is één van de voorbeelden die in praktijk vaker fout dan goed gaan.

Webinar over Passend Onderwijs

In het webinar Passend onderwijs op 17 juni van 13.00 – 14.30 uur gaan we 1,5 uur in op deze problematiek. Na afloop is duidelijk wie welke verantwoordelijkheid heeft in dit soort situaties.  Zodat in geval van Karel zowel school als gemeente weten wie er aan de bak moet!

Pagina delen op socials

Meer weten over dit onderwerp?

Wim Peters helpt je graag verder.

Nieuwsbrief Sociaal Domein

Binnen 5 minuten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het sociaal domein? Meld u aan voor onze gratis nieuwsbrief. Met onder andere blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op wet- en regelgeving.

Andere bekeken ook

Nibud en Stimulansz werken aan opvolger BerekenUwRecht: lancering september 2025

BerekenUwRecht, de rekentool van het Nibud en Stimulansz, wordt geheel vernieuwd. Momenteel loopt een pilot onder vijf gemeenten. De overige aangesloten gemeenten gaan in het derde kwartaal over op Bereken Je Recht: de slimme online tool voor gemeenten die hun minimabeleid toegankelijk, begrijpelijk en digitaal aanbiedt. Inwoners krijgen via één centrale, digitale toegangspoort eenvoudig inzicht in alle regelingen waarvoor zij in aanmerking komen.

Betekenis van het rapport van de Staatscommissie rechtsstaat

Op 10 juni 2024 presenteerde de Staatscommissie rechtsstaat haar rapport ‘De gebroken belofte van de rechtsstaat’. In dat rapport concludeert de Staatscommissie dat de belofte van de rechtsstaat voor een aanzienlijke groep burgers niet wordt ingelost. De overheid is te ingewikkeld geworden en de rechtsbescherming schiet tekort.

Met BeleidloonT ontwikkelen we beleid dat we kunnen waarmaken

Hoe ontwikkel je goed minimabeleid? Een hele puzzel, omdat je te maken hebt met een combinatie van regelingen die voor elk huishoudtype anders uitpakken. Niels Scheele, beleidsadviseur bij de gemeente Haarlemmermeer, werkt met BeleidloonT. “Je ziet precies wat er gebeurt met de toeslagen en de lokale minimaregelingen als het inkomen verandert.”