ZZP: Zelfstandige Zonder Poen?

De werkende arme, en dan met name de ZZP-er, is veel in het nieuws: armoede is juist bij deze groep werkenden een probleem. Als innovator bij Berekenuwrecht is John Nuyten, adviseur bij Stimukansz, bezig met de manier waarop gemeenten hun bijdrage voor de minima inzetten. Hij stelde zichzelf de vraag: Kan ik bijdragen aan een oplossing?

De vraag

Het onderwerp raakt mij. In het verleden heb ik zelfstandigen begeleid en tegenwoordig ben ik, als innovator bij Berekenuwrecht, bezig met de manier waarop gemeenten hun geldpotjes voor de minima beheren en uitgeven. Ik heb respect voor mensen die naar vermogen met hun eigen bedrijf bijdragen aan de maatschappij. Vandaar dat ik mijzelf de vraag heb gesteld: “Kan ik bijdragen aan een oplossing waardoor de armoede bij ZZP-ers verdwijnt of de gevolgen in ieder geval worden verzacht?”

Het antwoord

Het antwoord is..ja. Goed, ik neem wat gas terug, ik kan niet iedere ZZP-er succes beloven. Maar waar ik wel voor wil gaan is dat iedere ZZP-er in armoede dezelfde ondersteuning kan krijgen als iemand met een vergelijkbaar laag inkomen uit loon of uitkering. Als we de armoede niet als eerste kunnen verslaan, laten we er dan in ieder geval voor zorgen dat ook ZZP-ers volledig gebruik kunnen maken van de landelijke toeslagen, maar zeker ook van het gemeentelijk minimabeleid.

De praktijk

Gemeenten erkennen dat gezinnen met minder inkomen risico’s lopen, zeker als er kinderen zijn. Ze hebben daarom regelingen om deze gezinnen te ondersteunen zodat ze ondanks armoede kunnen meedoen met sport- en cultuurbeoefening. Ook helpt de gemeente bij financiële tegenvallers en bij kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Maar in de praktijk blijkt dat weinig ZZP-ers gebruik maken van deze hulp. Uit een eerste eigen onderzoek blijkt dat hier 2 simpele redenen voor zijn:

  1. Er is geen natuurlijke match tussen de inkomens- en vermogenstoets die de gemeente wil uitvoeren voordat ze kunnen helpen, en het inkomen en het vermogen van de ZZP-er.
  2. ZZP-ers zijn zelfstandig en dus is de opvatting bij ZZP-ers dat je er alleen voor staat.

Van bruto naar netto

De ZZP-er herkent omzet en winst. De gemeente herkent een netto-maandinkomen om te toetsen aan de, eveneens netto, bijstandsnorm. De gemeente kan deze kloof tussen bruto en netto beleidsmatig dichten door in het minimabeleid voor de ondernemer met brutobedragen te gaan werken. Dat hoeft overigens niet: een geschoolde of met de juiste automatisering ondersteunde medewerker kan heel goed vanaf ‘omzet’ zelf uitkomen op een ‘netto-maandinkomen’.

Bewustwording

Als de medewerker-minimabeleid geen enkele ZZP-angst meer kent, dan moet er nog wel gewerkt worden aan de bewustwording bij de ZZP-er. De ZZP-er denkt dat hij zijn eigen boontjes moet doppen, ook in moeilijke tijden. Hij is immers zelfstandige. Er zal een lokale campagne, zelfs een communicatieplan, moeten worden opgezet om duidelijk te maken dat ook de ZZP-er bij de gemeente terecht kan. En dat hij daar wordt begrepen.

Het tussendoel en de bijvangst

Ik noem het geen einddoel, want er is daarna nog veel te doen, maar ik heb de overtuiging dat met de juiste aanpak de onderbenutting van de gemeentelijke minimaregelingen door ZZP-ers kan worden aangepakt. Heel concreet: de kinderen van iemand uit de bijstand, van iemand met een minimumloon maar ook van iemand met een eigen grafisch bureautje vallen onder het kindpakket. Hiermee is de armoede bij de ZZP-er nog niet verdwenen, maar er is een belangrijke stap gezet. Via het minimabeleid ontmoeten ZZP-er en gemeente elkaar en zijn niet langer onbekenden van elkaar. Op basis van deze ontmoeting is verdere interventie en dienstverlening mogelijk. Dit vervolg, mits goed benut, kan de armoede verder verminderen

Berekenuwrecht

Met de online-tool Berekenuwrecht checken uw burgers op welke toeslagen zij recht hebben.
Met de Plusvariant dienen ze direct online een aanvraag in. Dat scheelt uw gemeente veel tijd en werk!
Voor meer informatie zie de website: stimulansz.nl/advies/bereken-uw-recht.

Pagina delen op socials

Meer weten over dit onderwerp?

John Nuyten helpt je graag verder.

Nieuwsbrief Sociaal Domein

Binnen 5 minuten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het sociaal domein? Meld u aan voor onze gratis nieuwsbrief. Met onder andere blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op wet- en regelgeving.

Andere bekeken ook

Toolkit + handreiking: Participatiewet in balans

Niet de regels, maar de mens centraal. Menselijke maat, vertrouwen en eenvoud, dat zijn de uitgangspunten van het wetsvoorstel Participatiewet in balans. Met 23 wetswijzigingen worden concrete stappen gezet om de door uitkeringsgerechtigden én uitvoerenden ervaren hardheden weg te nemen, de rechtszekerheid van uitkeringsgerechtigden te vergroten en de professionals voldoende ruimte te geven om hen daarbij te helpen.

Tillift voor inwoner zorginstelling met modulair pakket thuis?

Bij deze geef ik graag antwoord op de vraag of het juist is om vanuit de Wmo een tillift te verstrekken aan een inwoner die met een modulair pakket thuis (mpt) vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) verblijft in een zorginstelling waar 24-uurs zorg aanwezig is.

Finalisten GemeenteDelers 2025 bekend

De landelijke competitie GemeenteDelers verzamelt waardevolle oplossingen voor een duurzame, gezonde en inclusieve samenleving. Voorbeelden die zich in de praktijk bewezen hebben en waar onze inwoners beter van worden. De GemeenteDelers maken vol trots 12 finalisten en 3 uitblinkers bekend.