ZZP: Zelfstandige Zonder Poen?

De werkende arme, en dan met name de ZZP-er, is veel in het nieuws: armoede is juist bij deze groep werkenden een probleem. Als innovator bij Berekenuwrecht is John Nuyten, adviseur bij Stimukansz, bezig met de manier waarop gemeenten hun bijdrage voor de minima inzetten. Hij stelde zichzelf de vraag: Kan ik bijdragen aan een oplossing?

De vraag

Het onderwerp raakt mij. In het verleden heb ik zelfstandigen begeleid en tegenwoordig ben ik, als innovator bij Berekenuwrecht, bezig met de manier waarop gemeenten hun geldpotjes voor de minima beheren en uitgeven. Ik heb respect voor mensen die naar vermogen met hun eigen bedrijf bijdragen aan de maatschappij. Vandaar dat ik mijzelf de vraag heb gesteld: “Kan ik bijdragen aan een oplossing waardoor de armoede bij ZZP-ers verdwijnt of de gevolgen in ieder geval worden verzacht?”

Het antwoord

Het antwoord is..ja. Goed, ik neem wat gas terug, ik kan niet iedere ZZP-er succes beloven. Maar waar ik wel voor wil gaan is dat iedere ZZP-er in armoede dezelfde ondersteuning kan krijgen als iemand met een vergelijkbaar laag inkomen uit loon of uitkering. Als we de armoede niet als eerste kunnen verslaan, laten we er dan in ieder geval voor zorgen dat ook ZZP-ers volledig gebruik kunnen maken van de landelijke toeslagen, maar zeker ook van het gemeentelijk minimabeleid.

De praktijk

Gemeenten erkennen dat gezinnen met minder inkomen risico’s lopen, zeker als er kinderen zijn. Ze hebben daarom regelingen om deze gezinnen te ondersteunen zodat ze ondanks armoede kunnen meedoen met sport- en cultuurbeoefening. Ook helpt de gemeente bij financiële tegenvallers en bij kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Maar in de praktijk blijkt dat weinig ZZP-ers gebruik maken van deze hulp. Uit een eerste eigen onderzoek blijkt dat hier 2 simpele redenen voor zijn:

  1. Er is geen natuurlijke match tussen de inkomens- en vermogenstoets die de gemeente wil uitvoeren voordat ze kunnen helpen, en het inkomen en het vermogen van de ZZP-er.
  2. ZZP-ers zijn zelfstandig en dus is de opvatting bij ZZP-ers dat je er alleen voor staat.

Van bruto naar netto

De ZZP-er herkent omzet en winst. De gemeente herkent een netto-maandinkomen om te toetsen aan de, eveneens netto, bijstandsnorm. De gemeente kan deze kloof tussen bruto en netto beleidsmatig dichten door in het minimabeleid voor de ondernemer met brutobedragen te gaan werken. Dat hoeft overigens niet: een geschoolde of met de juiste automatisering ondersteunde medewerker kan heel goed vanaf ‘omzet’ zelf uitkomen op een ‘netto-maandinkomen’.

Bewustwording

Als de medewerker-minimabeleid geen enkele ZZP-angst meer kent, dan moet er nog wel gewerkt worden aan de bewustwording bij de ZZP-er. De ZZP-er denkt dat hij zijn eigen boontjes moet doppen, ook in moeilijke tijden. Hij is immers zelfstandige. Er zal een lokale campagne, zelfs een communicatieplan, moeten worden opgezet om duidelijk te maken dat ook de ZZP-er bij de gemeente terecht kan. En dat hij daar wordt begrepen.

Het tussendoel en de bijvangst

Ik noem het geen einddoel, want er is daarna nog veel te doen, maar ik heb de overtuiging dat met de juiste aanpak de onderbenutting van de gemeentelijke minimaregelingen door ZZP-ers kan worden aangepakt. Heel concreet: de kinderen van iemand uit de bijstand, van iemand met een minimumloon maar ook van iemand met een eigen grafisch bureautje vallen onder het kindpakket. Hiermee is de armoede bij de ZZP-er nog niet verdwenen, maar er is een belangrijke stap gezet. Via het minimabeleid ontmoeten ZZP-er en gemeente elkaar en zijn niet langer onbekenden van elkaar. Op basis van deze ontmoeting is verdere interventie en dienstverlening mogelijk. Dit vervolg, mits goed benut, kan de armoede verder verminderen

Berekenuwrecht

Met de online-tool Berekenuwrecht checken uw burgers op welke toeslagen zij recht hebben.
Met de Plusvariant dienen ze direct online een aanvraag in. Dat scheelt uw gemeente veel tijd en werk!
Voor meer informatie zie de website: stimulansz.nl/advies/bereken-uw-recht.

Pagina delen op socials

Meer weten over dit onderwerp?

John Nuyten helpt je graag verder.

Nieuwsbrief Sociaal Domein

Binnen 5 minuten op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het sociaal domein? Meld u aan voor onze gratis nieuwsbrief. Met onder andere blogs van experts, interessante whitepapers en toelichting op wet- en regelgeving.

Andere bekeken ook

Is het mogelijk te handelen in cryptovaluta met een bijstandsuitkering?

Laat ik beginnen met drie disclaimers: dit is geen beleggingsadvies, ik werk als juridisch adviseur Participatiewet en niet als crypto-specialist, en het is niet altijd mogelijk om erachter te komen of iemand crypto’s bezit.

Wie zijn er anders: zij of wij?

Ken je dat vers van Annie M.G. Schmidt ‘de geit van dokter Sanders’ van vroeger? Mocht je het niet (meer) kennen, ik kan het echt aanraden om eens op te zoeken. Net als bij veel van haar andere versjes zit er een mooie wijsheid in verscholen. In dit geval is het probleem dat de geit van dokter Sanders, anders is dan de geit van dokter Snel. De beide dokters wringen in hun handen en huilen en besluiten om de geiten te ruilen. Helaas, het probleem blijkt niet opgelost. De geit van dokter Sanders is nog steeds anders….

Duurzame uitstroom begint bij goed intakemodel

Veel gemeenten worstelen met ermee: hoe kunnen we mensen die langdurig in de bijstand zitten, duurzaam laten uitstromen? Makkelijk is dat niet, erkent Tom Mushota. Maar er is meer mogelijk dan vaak wordt gedacht. “Het begint bij een goed model voor de intake.”