Mensen die succesvol zijn geven niet op, ook niet na teleurstellingen. Positieve verwachtingen van anderen geven hen bovendien een extra stimulans. Binnen de Participatiewet wordt weinig gebruik gemaakt van deze kennis: werkzoekenden krijgen eerder straf dan aanmoediging.

Eind maart 2021 telde Nederland 433 duizend mensen in de bijstand. Dat zijn er bijna 12 duizend meer dan een jaar eerder. Voor het vierde kwartaal op rij zijn er nu meer bijstandsontvangers dan een jaar eerder. De toename was in het eerste kwartaal van 2021 relatief het sterkst onder jongeren.

Veel gemeenten werken met beleidsregels voor bijzondere bijstand. Het is belangrijk dat deze begrijpelijk zijn voor medewerkers en inwoners van de gemeente. Onze juridisch adviseurs ontwikkelden in samenwerking met DUO+ een model voor beleidsregels bijzondere bijstand in duidelijk taal. We spreken daarover met Wim Eiselin, juridisch adviseur Participatiewet.

Voor het eerst in een aantal jaar nam het aantal mensen in de bijstand in 2020 landelijk gezien toe. Ook het aantal mensen dat de bijstand instroomde steeg en de uitstroom was een kwart minder dan in 2019.

De bijstand is complementair. Met andere woorden, de bijstand vult het inkomen aan als het inkomen lager is dan de bijstandsnorm en er geen in aanmerking te nemen vermogen is. Dat klinkt heel eenvoudig! Toch blijkt – ook hier – de praktijk weerbarstiger dan de theorie.

Verbetering van de uitvoering is een noodzakelijke voorwaarde voor verbetering van het sociaal domein. En we kunnen vandaag al beginnen!

Iedereen in Nederland komt op enig moment in aanraking met een uitvoeringsorganisatie. Het is goed geregeld en gaat dus meestal goed. Maar waar het misgaat komen mensen vreselijk in de knel. En zien zij geen mogelijkheid om daar weer uit te komen.

De burger is alleen goed te beschermen tegen de overheid door de aantoonplicht dat ‘een burger iets redelijkerwijs kon weten’ bij de overheid te leggen. Dit kader moet redelijk zijn en eenvoudig te begrijpen.

Werk betekent voor de meeste mensen een bron van inkomsten. Voor mensen met een uitkering is dit niet altijd het geval. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van Stimulansz, Optimalistic en Muzus onder bijna 800 mensen met een arbeidsbeperking.

Er is veel te doen om handhaving. Mensen zijn verontwaardigd dat ouders ten onrechte als fraudeurs worden aangemerkt, en spreken schande dat een vrouw bijstand terug moet betalen voor ontvangen boodschappen.

Per 1 april 2016 is de wet vrijlating lijfrenteopbouw in werking getreden.

Bij veel gemeenten leeft de laatste jaren de wens om bij minnelijke schuldregelingstrajecten meer saneringskredieten in te zetten in plaats van schuldbemiddelingen.